უძრავი ქონების იჯარა არის ხელშეკრულების ერთ-ერთი სახეობა, რომელიც ყოველთვის ყველაზე მეტად რეგულირდება კანონით. ეს განპირობებულია ამ დოკუმენტების დიდი მნიშვნელობით ეკონომიკური სუბიექტების საქმიანობასთან დაკავშირებით.
ორგანიზაციების ხელმძღვანელებს მრავალი კითხვა აქვთ საიჯარო ხელშეკრულების სახელმწიფო რეგისტრაციის აუცილებლობასთან დაკავშირებით. უნდა აღინიშნოს, რომ საიჯარო ხელშეკრულება შეიძლება დაიდოს გარკვეული ვადით, რომელზეც მოლაპარაკებას აწარმოებენ მხარეები და განუსაზღვრელი ვადით. საიჯარო ხელშეკრულება არასაცხოვრებელი შენობისთვის, რომელიც დადებულია 1 წელზე ნაკლები ვადით, არ საჭიროებს რეგისტრაციას. არასაცხოვრებელი შენობა შენობის ან ნაგებობის ნაწილია. ამ უკანასკნელის საიჯარო ხელშეკრულება ექვემდებარება სახელმწიფო რეგისტრაციას მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი დადებულია 1 წელზე მეტი ვადით სამოქალაქო კანონმდებლობის ნორმების შესაბამისად.
ზოგიერთ შემთხვევაში, საიჯარო ხელშეკრულება იდება 1 წელზე ნაკლები ვადით, მაგალითად, 11 თვის განმავლობაში და შემდეგ განახლდება იმავე პერიოდისთვის. ამ შემთხვევაში საჭიროა მიმართოთ უმაღლესი საარბიტრაჟო სასამართლოს პრეზიდიუმის 2001 წლის 16 თებერვლის წერილს. იგი შეიცავს მითითებებს, რომ საიჯარო ხელშეკრულება დადებული 1 წელზე ნაკლები ვადით უნდა ჩაითვალოს 4 ძალადაკარგულად იმ დღეს. მისი შეწყვეტის შესახებ. თუ ამ მომენტში ახალი ხელშეკრულება დაიდება იმავე პერიოდისთვის, მაშინ მხარეებს შორის ურთიერთობა რეგულირდება ახლად დადებული ხელშეკრულებით, რაც ნიშნავს, რომ ეს დოკუმენტი არ ექვემდებარება სახელმწიფო რეგისტრაციას.
ასე რომ, საიჯარო ხელშეკრულებაში შეიძლება განისაზღვროს დროებითი საიმედოობა (1 წელზე ნაკლები ან მეტი). მაგრამ ზოგჯერ ხელშეკრულება იდება განუსაზღვრელი ვადით, ე.ი. დრო არ არის დარწმუნებული. ამ შემთხვევაში, სამოქალაქო კოდექსის შესაბამისად, თუ ხელშეკრულებაში არ არის მითითებული საიჯარო ვადა, იგი გაფორმებულად ითვლება განუსაზღვრელი ვადით. ამავდროულად, თითოეულ მხარეს აქვს უფლება თავი დაანებოს სახელშეკრულებო ურთიერთობას, ამის შესახებ მეორე მხარის შესახებ ერთი თვით ადრე შეტყობინებით, ხოლო უძრავი ქონების ქირაობისას - სამი თვით ადრე. კანონმდებლობა არ შეიცავს ინფორმაციას ღია საიჯარო ხელშეკრულების რეგისტრაციის შესახებ. ამასთან, უმაღლესი საარბიტრაჟო სასამართლოს საინფორმაციო წერილში ნათქვამია, რომ ხელშეკრულება ექვემდებარება სახელმწიფო რეგისტრაციას მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი დადებულია გარკვეული ვადით. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ხელშეკრულების რეგისტრაცია არ არის საჭირო.
