სამოქალაქო და ადმინისტრაციული სამართალი სამართლის დამოუკიდებელი შტოებია. ისინი კონტაქტში არიან ქონების, უფლებების, ორგანიზაციების სახელმწიფო რეგისტრაციის თვალსაზრისით. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ისინი რადიკალურად განსხვავდებიან ერთმანეთისგან.
რეგულირების თემაზე
სამოქალაქო კანონი არეგულირებს ქონებრივ და პირად არაქონებრივ ურთიერთობებს, რომლებიც ემყარება მხარეთა თანასწორობას, ქონების ხელშეუხებლობას და პირად ცხოვრებაში ჩარევის დაუშვებლობას.
ადმინისტრაციული სამართალი არეგულირებს სუბიექტების ქმედებებს ცხოვრების სოციალურ, საზოგადოებრივ, ეკონომიკურ და სხვა სფეროებში. ადმინისტრაციული სამართლის ნორმები არეგულირებს საზოგადოებასთან ურთიერთობას საჯარო მმართველობის სფეროში.
მონაწილეთა შემადგენლობით
სამოქალაქო სამართალი ახორციელებს სახელმწიფოს პირად ცხოვრებაში ჩაურევლობის პრინციპს. ნებისმიერ პირს თავისუფლად შეუძლია დადოს სამოქალაქო-სამართლებრივი ურთიერთობები. მცირეწლოვან ბავშვებსაც კი შეუძლიათ დადონ წვრილმანი გაყიდვების ხელშეკრულების გარიგებები საცალო საქონელზე.
სამოქალაქო სამართლის ურთიერთობებში სახელმწიფო მოქმედებს, როგორც საკუთრების მესაკუთრე ან დამფუძნებელი, ისეთივე უფლებებით დაჯილდოებული და იგივე ვალდებულებებით დატვირთული, როგორც სხვა მონაწილეები.
ადმინისტრაციულ და იურიდიულ ურთიერთობებში ყოველთვის ერთ – ერთი მონაწილეა სახელმწიფო, რომელსაც წარმოადგენენ სხვადასხვა დონის ორგანოები, რომლებიც აკონტროლებენ მოქალაქეთა და ორგანიზაციების მიერ ნორმატიული აქტების შესრულებას.
ადმინისტრაციული სამართლის ნორმების თვალსაჩინო მაგალითს შეიძლება ეწოდოს საგზაო მოძრაობის წესები, რომელიც მკაცრად არეგულირებს ყველა მონაწილის უფლებებსა და მოვალეობებს, აგრეთვე დარღვევებისთვის ჯარიმების დიფერენცირებულ სისტემას.
რეგულირების მეთოდით
სამოქალაქო სამართალი იყენებს კოორდინაციის მეთოდს და საზოგადოებასთან ურთიერთობის რეგულირების დისპოზიციურ მეთოდს. სამოქალაქო სამართლებრივი ურთიერთობების მონაწილეები თანასწორია კანონის წინაშე, სარგებლობენ მოქმედების თავისუფლებით და აქვთ ქონებრივი დამოუკიდებლობა, სამოქალაქო სამართლის ნორმები მათ სთავაზობს მათი უფლებების ლეგიტიმურად განხორციელებას.
ადმინისტრაციულ სამართალში გამოიყენება იმპერატიული მეთოდი და დაქვემდებარების მეთოდი: ადმინისტრაციული სამართლის ნორმები განსაზღვრავს სამართლებრივი ურთიერთობების მონაწილეთა გარკვეულ ქცევას, ხოლო მიღებული წესრიგის დარღვევის შემთხვევაში, სახელმწიფო თავისი ორგანოების საშუალებით იყენებს სასჯელს სასჯელის სახით ჯარიმები, შეზღუდვები და ნებისმიერი უფლებებისა და თავისუფლებების ჩამორთმევა. ადმინისტრაციულ და სამართლებრივ ურთიერთობებში მონაწილეები თავდაპირველად არათანაბარია, შეზღუდულია რეცეპტებით, რომლებიც მკაცრად უნდა დაიცვან.
დარღვევებისთვის სასჯელით
ასევე არსებობს შეზღუდვები და აკრძალვები სამოქალაქო სამართალში, მაგრამ ისინი მიზნად ისახავს სხვა მონაწილეთა უფლებებისა და ინტერესების დაცვას. სხვა მონაწილეთა უფლებების დარღვევის შემთხვევაში ზიანი მიყენებული პირი პასუხს აგებს მიყენებული ზიანის ან დაკარგული მოგების საზღვრებში. ხელშეკრულებებში შესაძლებელია ჯარიმების და ჯარიმების გამოყენება, როგორც ხელშეკრულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიება. დამნაშავეები ზიანს ანაზღაურებენ ნებაყოფლობით ან სასამართლოს ბრძანებით.
ადმინისტრაციული სამართალი ფართოდ იყენებს ადმინისტრაციული სასჯელის სისტემას, როგორიცაა ჯარიმები, შეზღუდვა და ნებისმიერი უფლებებისა და თავისუფლებების ჩამორთმევა, ადმინისტრაციულ დაპატიმრებამდე. სასამართლოებსა და სხვა უფლებამოსილ ორგანოებს აქვთ უფლება დააწესონ სასჯელი.
