მხარეებს შორის სამართლებრივი ურთიერთობა რეგულირდება დოკუმენტებით, რომლებსაც აქვთ კონკრეტული ფორმა და სახელი, მაგალითად, ხელშეკრულებები და კონტრაქტები. მათი შინაარსის მიხედვით, ორივე და სხვები ადგენენ განზრახვას, რომლითაც მხარეები დაინტერესებულნი არიან, განსაზღვრავენ თავიანთ სტატუსს ამ განზრახვის მიმართ და განსაზღვრავენ მხარეთა უფლებებსა და მოვალეობებს. მაგრამ არის განსხვავება ხელშეკრულებასა და ხელშეკრულებას შორის.
რა არის "ხელშეკრულება" და რა არის "ხელშეკრულება"
უპირველეს ყოვლისა, განსხვავება ამ ტერმინების წარმოშობაშია. სიტყვა "ხელშეკრულება" არის რუსული, თავდაპირველად იგი განსაზღვრავდა გარიგების შესრულებას და მხარეთა ვალდებულებებს ზეპირად, მოგვიანებით ხელშეკრულება იურიდიულ ვადად იქცა და ძალაში შედის მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი დაიდო წერილობითი ფორმით. მხოლოდ წერილობითი გარიგების საშუალებით შეიძლება დამოწმებულიყო, თუ რა შეთანხმება შედგა და რა ვალდებულებები აქვთ მხარეებს აღებული, რა უნდა გააკეთოს თითოეულმა მათგანმა მათი განხორციელების ფარგლებში. ამის შემდგომ, სამართლებრივი ურთიერთობების განვითარებასთან ერთად, ბევრმა კონტრაქტმა შეიძინა დადგენილი ფორმა და სახელი, რომელთა შედგენისთვის საჭიროა მხოლოდ მონაწილე მხარეთა დეტალების შევსება.
სიტყვა "კონტრაქტი" - მოდის ლათინურიდან "contractus", რაც ნიშნავს "გარიგებას". იმ არსებითად ეს იგივე ხელშეკრულებაა. ეს ტერმინი იურიდიულ ლექსიკონში მას შემდეგ გამოჩნდა, რაც შიდა საწარმოებმა, და კიდევ უფრო ადრე - ვაჭრებმა დაიწყეს ვაჭრობა და ხელშეკრულებების დადება უცხოელ პარტნიორებთან. ამიტომ ხელშეკრულება და კონტრაქტი სინონიმურია.
როდის უნდა გამოვიყენოთ ტერმინი "კონტრაქტი" და როდის - "კონტრაქტი"
არცერთ იურიდიულ დოკუმენტში არ არის მითითებული არსებითი განსხვავება ამ ტერმინებს შორის. და თვით სიტყვა "კონტრაქტი" საკმაოდ იშვიათია. საბიუჯეტო კოდექსის 71-ე მუხლში ეს მოცემულია საბიუჯეტო დაწესებულებების მიერ საქონლის, სამუშაოებისა და მომსახურების შესყიდვასთან დაკავშირებით, რომლებიც გარკვეულ პირობებში "ხორციელდება მხოლოდ სახელმწიფო ან მუნიციპალური ხელშეკრულებების საფუძველზე". შეიძლება დავასკვნათ, რომ ეს ტერმინი გამოსაყენებელია სახელმწიფო და მუნიციპალური დაწესებულებების მონაწილეობით დადებული გარიგებების შემთხვევაში.
ყოველდღიურ ცხოვრებაში შეგიძლიათ გამოიყენოთ როგორც "ხელშეკრულება", ასევე "კონტრაქტი" ნებისმიერი ოპერაციისა და შეთანხმების შესახებ.
რუსეთის ფედერაციის საგადასახადო კოდექსში, 165-ე მუხლში, სიტყვა "ხელშეკრულება" გამოიყენება საწარმოს და კერძო მეწარმეების მიერ რუსეთის ფედერაციის არარეზიდენტ პარტნიორებთან დადებულ გარიგებებთან დაკავშირებით. ამიტომ, თუ გსურთ დღგ-ის დაბრუნება დააბრუნოთ ასეთ გარიგებაზე, უმჯობესია დოკუმენტის საფუძველს უწოდოთ "ხელშეკრულება", რათა საგადასახადო ორგანოებს აღარ ჰქონდეთ შეკითხვები.
გამოიყენეთ სიტყვა "კონტრაქტი" იმ მომხმარებლებთან გარიგების განხორციელებისას, რომლებიც რუსეთის ფედერაციის შემადგენელი პირია ან უცხო ქვეყნის იურისდიქციის ქვეშ იმყოფება.
2002 წლის თებერვლამდე ტერმინები "ხელშეკრულება" და "შეთანხმება" გამოიყენებოდა რუსეთის ფედერაციის შრომის კოდექსში სხვადასხვა ხასიათის დოკუმენტების აღსანიშნავად, მაგრამ მის ახალ, ამჟამად მოქმედ გამოცემაში, ტერმინი "ხელშეკრულება" აღარ არსებობს როგორც დოკუმენტის სახე, რომელიც დაიდო დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის.
