ნებისმიერი კანონმდებლობა ადგენს საკუთრების ფორმებს, რომელთა ისტორიაშიც ბევრი არსებობდა. შეუძლებელია მათი განსაზღვრის ერთიანი მიდგომა, მაგრამ არსებობს კლასიფიკაცია, რომელიც საშუალებას გაძლევთ გაიგოთ ეს საკითხი. იგი გულისხმობს დაყოფას კერძო, კოლექტიურ და საზოგადოებრივ საკუთრებად.
Კერძო საკუთრება
საკუთრება არის პირისათვის მატერიალური საქონლის მითვისების პირობითი ფორმა. როგორც ეკონომიკური კატეგორია, იგი ასახავს ხალხებს შორის ურთიერთობებს, რომლებიც წარმოების საშუალებების მითვისების და მათი დახმარებით მიღებული შემოსავლების, საქონლისა და მომსახურების საფუძველზე ხდება.
ერთ-ერთი მთავარი ფორმაა კერძო საკუთრება, რომლის ურთიერთობა გულისხმობს მეპატრონის იზოლირებას, რომელიც სხვა ადამიანებისგან დამოუკიდებლად ახორციელებს მის უფლებებს. ცნობილია ასეთი ქონების მესაკუთრე, რაც გულისხმობს კონკრეტულ პასუხისმგებლობას მისი გამოყენებისათვის. განსახილველი ფორმის განმასხვავებელი ნიშანია მფლობელის მიერ განკარგვის, ფლობის, მითვისებისა და გამოყენების უფლებების დამოუკიდებელი განხორციელება. ამ ფორმის სოციალური მატარებლები არიან ხელოსნები, იურისტები, კერძო ექიმები და ა.შ.
კოლექტიური საკუთრება
საკუთრების მეორე ფორმაა კოლექტიური, რომლის საფუძველია ინდივიდუალური მესაკუთრეთა გაერთიანება. რუსეთში ეს ფორმა წარმოდგენილია რამდენიმე ტიპით. პირველი მათგანი არის კოოპერატიული ქონება, სადაც კოოპერატივის თითოეულ წევრს ჩადებს თავის ქონებას და თავის შრომას, და ასევე აქვს იგივე უფლებები, როგორც სხვები შემოსავლის განაწილებასა და მართვაში. მეორე ტიპი არის სააქციო საკუთრება, რომელსაც აქვს ნიშნები საჯარო და კერძო. მისი საფუძველია მრავალი ფიზიკური და იურიდიული პირის სახსრების ნებაყოფლობითი გაერთიანება. მესამე ტიპი არის პარტნიორული ქონება, რაც რამდენიმე ადამიანის კაპიტალის გაერთიანების შედეგია.
საზოგადოებრივი საკუთრება
საკუთრების კიდევ ერთი ფორმაა საზოგადოება, რომლის ურთიერთობები გულისხმობს სხვადასხვა პირის მიერ მესაკუთრის უფლებების ერთობლივ გამოყენებას. ეს ფორმა ემყარება ერთობლივ საკუთრებას და კონტროლს. საკუთრების უფლებები ამ შემთხვევაში ყველას ეკუთვნის, ანუ არ არსებობს კონკრეტული მფლობელი. პირველ რიგში, ეს ფორმა წარმოდგენილია სახელმწიფო საკუთრებით, რომელშიც უფლებები ეკუთვნის გარკვეულ ძალაუფლების ინსტიტუტს. სახელმწიფო განკარგავს მას და ადმინისტრაცია დაევალა დანიშნულ ლიდერებს. საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ქონებას საფუძვლად უდევს მისი მითვისება და ასოციაციების წევრებს აქვთ მისი განკარგვის შესაძლებლობა, ხოლო ყველა თანაბარ პირობებშია. სოციალური ფორმა საფუძველია მუნიციპალური და სახელმწიფო საწარმოებისათვის.
