ჩადენილ ნებისმიერ დანაშაულს აქვს თავისი შემადგენლობა. დანაშაულის კვალიფიკაცია, აგრეთვე დამნაშავის შესაძლო სასჯელი დამოკიდებულია მის სწორად განსაზღვრაზე.
რას წარმოადგენს დანაშაული
თითოეული დანაშაულის შემადგენლობა შედგება ობიექტისგან, ობიექტური მხარისგან, სუბიექტისგან და სუბიექტური მხარისგან. დანაშაულის ობიექტი არის სოციალური ურთიერთობები, რომლებსაც ხელყოფს გარკვეული უკანონო ქმედებები, ასევე უმოქმედობა. კერძოდ, დანაშაულის ობიექტებია: სახელმწიფო სისტემა, საზოგადოებრივი უსაფრთხოება, სამართლიანობა, ეკონომიკური ურთიერთობები, ქონება, ადამიანის სიცოცხლე და ჯანმრთელობა, აგრეთვე მისი პატივი და ღირსება.
დანაშაულის საგანია ის პირი (პირები), ვინც ჩადენილია. სუბიექტური მხარის თვალსაზრისით, დანაშაულის კვალიფიკაციაზე გავლენას ახდენს მონაწილეთა რაოდენობა, აგრეთვე ასაკისა და პიროვნების მდგომარეობა გარკვეული ქმედებების ჩადენის დროს. მაგალითად, პირთა ჯგუფის მიერ დანაშაულის ჩადენა დამამძიმებელი გარემოებაა. ვნების მდგომარეობაში დანაშაულის ჩადენა, პირიქით, ამსუბუქებს პასუხისმგებლობას. თუ დანაშაულის დროს პირს არ მიუღწევია გარკვეული ასაკი ან ჰქონდა ფსიქიური დაავადება, ეს შეიძლება გახდეს სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისაგან განთავისუფლების საფუძველი.
დანაშაულის სუბიექტური მხარე უნდა გვესმოდეს, როგორც ადამიანის შინაგანი დამოკიდებულება მის მიერ ჩადენილი ქმედებებისა (უმოქმედობა). სუბიექტური მხარე შეიძლება იყოს ნებისყოფა ან დაუდევრობა. ასევე, სუბიექტური მხარე შეიძლება მოიცავდეს დანაშაულის ჩადენის მოტივს.
რა არის დანაშაულის ობიექტური მხარე
ობიექტური მხარე ყალიბდება თვით ქმედებებით ან უმოქმედობით, რაც წარმოადგენს დანაშაულს. მათ უნდა ზიანი მიაყენონ დაცულ საზოგადოებრივ ურთიერთობებს. ასე რომ, თუ ჩადენილი ქმედებები ოფიციალურად ხვდება დანაშაულის ჩადენაში, მაგრამ ზიანს არ აყენებს, პირს სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა არ დაეკისრება. ამასთან, ზოგიერთი დანაშაულისთვის ასევე მნიშვნელოვანია მიყენებული ზიანის ოდენობა. თუ ის დიდი არ არის, პირს მხოლოდ ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობა დაეკისრება.
თითოეული დანაშაულის ობიექტური მხარე მოცემულია სისხლის სამართლის კანონმდებლობის სპეციალურ ნაწილში. ობიექტური მხარე შეიძლება მოიცავდეს მოქმედებათა ერთობლიობას, რომელთაგან თითოეული ცალკე დანაშაულად შეიძლება ჩაითვალოს. მაგალითად, კრიმინალმა პირს წაართვა ქონება, ამავე დროს მოკლა. მაშინ ასეთი ქმედებები შეიძლება ერთდროულად ჩაითვალოს როგორც ყაჩაღობა და მკვლელობა.
ობიექტური მხარის განსაზღვრაზე გავლენას ახდენს არა მხოლოდ ქმედებები, არამედ დანაშაულის ჩადენასთან დაკავშირებული გარემოებები. აქ არა მხოლოდ მოქმედებები თამაშობენ როლს, არამედ ადგილი, დრო და ასევე კონკრეტული დანაშაულების ჩადენის გზა.
