რუსეთის ფედერაციის შრომის კოდექსი ითვალისწინებს ორი ტიპის სტაჟირების ხელშეკრულებებს: თანამშრომელთან, რომელიც არის ორგანიზაციის პერსონალი და რომელთანაც ტრენინგის დასრულების შემდეგ დაგეგმილია შრომითი ხელშეკრულების დადება (სამუშაოს ძებნა). ამავე დროს, ტრენინგის განხორციელება შესაძლებელია როგორც საწარმოს ბაზაზე, ასევე თანამშრომლების სპეციალურ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში გაგზავნით.
ამასთან, პრაქტიკაში არსებობს სტუდენტთა ხელშეკრულების მესამე ტიპიც: სამმხრივი ხელშეკრულება საწარმოს, უნივერსიტეტსა და სამიზნე სტუდენტს შორის. ფუნდამენტური განსხვავება ბოლო ორი წლის შეგირდობის ხელშეკრულებას შორის არის ის, რომ სამიზნე სტუდენტი არ ექვემდებარება საწარმოს შრომის შინაგანაწესს, სასწავლო პერიოდის განმავლობაში იგი ორგანიზაციისგან არ იღებს ანაზღაურებას (გარდა სტიპენდია, ხელშეკრულებით გათვალისწინებული), არანაირად, თუნდაც სამრეწველო პრაქტიკის სახით, არ მონაწილეობს საწარმოს ძირითად საქმიანობაში. სასამართლო პრაქტიკა ამ გზას მიჰყვება: სტაჟირების ხელშეკრულებები დასაქმებულებსა და სამუშაოს მაძიებლებთან ექვემდებარება რუსეთის ფედერაციის შრომის კოდექსის ნორმებს (ეს ნიშნავს, რომ სასამართლოში სარჩელის შეტანის ხანდაზმულობის ვადაა 1 წელი და ასეთი კონტრაქტებიდან გამომდინარე დავები ექვემდებარება იურისდიქციას საოლქო სასამართლოების მიერ, მიუხედავად სარჩელის ოდენობისა). ტრენინგის სამმხრივი შეთანხმება სამოქალაქოა, ანუ, ასეთი შეთანხმებებიდან დავის გადაწყვეტისას, სასამართლოები ხელმძღვანელობენ რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კოდექსით (აქ ხანდაზმულობის ვადაა 3 წელი და იურისდიქცია დამოკიდებულია მოთხოვნების ზომაზე: 50 ათას რუბლამდე - მაგისტრატების სასამართლოები, 50 ტრ-ზე მეტი ოლქი).
ხშირად, დამსაქმებლის (ან მომავალი დამსაქმებლის) ხარჯზე ტრენინგებს გატარებული პირები არღვევენ შეგირდობის ხელშეკრულების პირობას, სწავლის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ორგანიზაციაში მუშაობის აუცილებლობის შესახებ, ან სწავლას გადიან არაკეთილსინდისიერად და ისინი გაძევებულნი არიან. შეგირდობის პერიოდის დასრულებამდე.
საჩივრის შინაარსი დიდწილად დამოკიდებულია სტუდენტური ხელშეკრულების ტექსტზე. მაგალითად, თუ ხელშეკრულებაში ნათქვამია, რომ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ვადაზე ადრე გათავისუფლების შემთხვევაში, თანამშრომელი ანაზღაურებს დამქირავებლის ყველა ხარჯს მისი ტრენინგისთვის, მაშინ სარჩელში უნდა მიეთითოს ანაზღაურების მოთხოვნა: სწავლის ღირებულება დაწესებულება, დამსაქმებლის მიერ გადახდილი სტიპენდია, ცხოვრების ღირებულება, სამგზავრო ხარჯები და ა.შ.
თუ ხელშეკრულებაში ასეთი პირობა არ არის, მაშინ დახარჯული ყველაფერი ანაზღაურდება გატარებული დროის პროპორციულად, როგორც ეს მითითებულია რუსეთის ფედერაციის შრომის კოდექსში. ამავე დროს, აქ სამსახურიდან გათავისუფლების მიზეზებსაც აქვს მნიშვნელობა, მაგალითად, თუ თანამშრომელი გაათავისუფლეს სამსახურიდან გათავისუფლების გამო, მიზანშეწონილი არ არის მისგან მოითხოვონ თანხები დახარჯული მისი ტრენინგისთვის. თუ სტუდენტი გარიცხეს აკადემიური წარუმატებლობის გამო, მაშინ ანაზღაურებას ექვემდებარება მხოლოდ ის ხარჯები, რომელთა შესრულებაც იმ დროს მოახერხა დამსაქმებელმა.
სარჩელის დასადასტურებლად სასამართლოს უნდა წარედგინოს შემდეგი დოკუმენტები: შეგირდობის ხელშეკრულება, განდევნის ბრძანება ან შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ ბრძანება, სწავლების საფასურის სერთიფიკატი, ხელფასები სტიპენდიის დარიცხვის შესახებ, თუ გადახდილი იყო და ა.შ.
