ვალების ხანდაზმულობის ვადა დადგენილია რუსეთის ფედერაციის სამოქალაქო კანონმდებლობით. ამავე დროს, ამ პერიოდის გამოყენება დაკავშირებულია გარკვეულ ნიუანსებთან, რომლებიც მხედველობაში უნდა იქნას მიღებული სასამართლოსთვის დოკუმენტების მომზადების ეტაპზეც.
რუსეთის ფედერაციის ამჟამინდელი სამოქალაქო კანონმდებლობის შესაბამისად ხანდაზმულობის ვადა არის ის ვადა, რომელიც ენიჭება ნებისმიერ პირს მისი დარღვეული უფლების დასაცავად. ეს ვადა ვრცელდება ფულადი და სხვა ვალდებულებებზე, ხოლო ხანდაზმულობის ვადის გამოყენებისათვის აუცილებელია სამოქალაქო საქმის აღძვრა სასამართლოში.
ზოგადი ხანდაზმულობის ვადა შემოიფარგლება სამი წლით, ამასთან, ზოგიერთი ტიპის ვალდებულებებისთვის, კანონი ადგენს მეტ-ნაკლებად ხანგრძლივობის სპეციალურ პერიოდებს. ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს ვადა არ შეიძლება აღემატებოდეს ათ წელს. ხანდაზმულობის ვადა იწყება იმ მომენტში, როდესაც დაინტერესებულმა პირმა შეიტყო საკუთარი უფლების დარღვევის შესახებ (ან ასეთი დარღვევის შესახებ უნდა სცოდნოდა).
როგორ გამოვიყენოთ ხანდაზმულობის ვადა?
ბევრს შეცდომით მიაჩნია, რომ ხანდაზმულობის ვადა ავტომატურად გამოიყენება სასამართლო სისტემის მიერ. ფაქტობრივად, ამ კატეგორიას არანაირი გავლენა არ აქვს იმ პირის სასამართლოში გამოყენების შესაძლებლობაზე, რომლის უფლებებიც დაირღვა. სასამართლო მიიღებს სარჩელის განცხადებას და აღძრავს ნორმალურ სამოქალაქო სამართლის საქმეს. უფრო მეტიც, სანამ დაინტერესებული მხარე აცხადებს ხანდაზმულობის ვადის ამოწურვას, სასამართლო ორგანოები განიხილავენ დავას ზოგადი წესების შესაბამისად.
თუ ვადა მართლაც ამოიწურა, და ბრალდებულმა ამის შესახებ განაცხადა, მაშინ ეს გარემოება არის საფუძველი უარი თქვას მითითებული მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე. ამ შემთხვევაში საქმის სხვა გარემოებებს არ აქვთ იურიდიული მნიშვნელობა, მაგრამ წინაპირობაა განცხადება ხანდაზმულობის ვადის ამოწურვის შესახებ, რომელიც გაკეთებულია საქმის საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე.
ხანდაზმულობის ვადის მიმდინარეობის მახასიათებლები
ხანდაზმულობის ვადა შეიძლება შეჩერდეს ან შეწყდეს კანონით გათვალისწინებული გარემოებების დადგომისთანავე. ამრიგად, მითითებული ვადა ჩერდება საგანგებო გარემოებების დადგომისთანავე, რამაც ხელი შეუშალა სარჩელის შეტანას სასამართლოში. მნიშვნელოვან საფუძვლად მიიჩნევა მოსარჩელის შეიარაღებულ ძალებში საომარ მდგომარეობაში ყოფნა.
დაბოლოს, ვადის შეჩერება შეიძლება იყოს შესაბამისი მოვალეობების შესრულების მორატორიუმის ან იმ ნორმატიული აქტის შეჩერების შედეგი, რომელიც არეგულირებდა მხარეებს შორის ურთიერთობას. ჩამოთვლილი გარემოებები უნდა მომხდარიყო ვადის ბოლო ექვსი თვის განმავლობაში. გარდა ამისა, ვადა წყდება და იწყებს კვლავ შემოდინებას თვით მოვალის მიერ სესხის ნებისმიერი აღიარებით.
