თანამედროვე წარმოება მოითხოვს მუდმივ გამარტივებულ სამუშაო საქმიანობას. ეფექტური შრომითი საქმიანობა შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს მუშაობის კულტურა, როგორც დასაქმებულისთვის, ასევე თავად წარმოებისთვის.
შრომითი საქმიანობის პროცესში იქმნება არა მხოლოდ მატერიალური და არამატერიალური სარგებელი, რომელიც აკმაყოფილებს ადამიანთა საჭიროებებს, არამედ ყალიბდება დასაქმებულის პირადი თვისებები. მუშაობის დროს მუშები იძენენ ახალ უნარებს, ავლენენ თავიანთ შესაძლებლობებს, ავსებენ საკუთარ ცოდნას და მუდმივად იხვეწებიან. ამის საფუძველზე თითოეული თანამშრომელი ავითარებს და მუდმივად აუმჯობესებს სამუშაო კულტურას.
სამუშაო კულტურის კონცეფცია
სამუშაო კულტურა არის დასაქმებულის პირადი და თანდათან განვითარებული თვისებების, აგრეთვე საწარმოს ორგანიზაციის ერთობლიობა, რომლის წყალობითაც ხდება შრომითი საქმიანობის სტიმულირება, კოორდინაცია და განხორციელება.
მუშაობის კულტურაში მკვლევარები განასხვავებენ მის რამდენიმე შემადგენელ კომპონენტს.
1. სამუშაო პირობების უწყვეტი გაუმჯობესება, რომელშიც ხდება შრომის პროცესი. სამუშაო გარემო მოიცავს: განათებას, ჰაერის ტემპერატურას, სამუშაო ადგილის ფერის დიზაინს, შრომის იარაღებს. შრომის საშუალებებია ტექნიკა, მანქანები, სამრეწველო შენობები, ტრანსპორტი და სხვა. საწარმოში მუშაობის კულტურის გაუმჯობესება გულისხმობს დასაქმებულის მიერ შრომითი საქმიანობის განხორციელების ყველაზე კომფორტული პირობების შექმნას.
2. გუნდში კულტურული და შრომითი ურთიერთობების გაუმჯობესება. აქ მუშაობის კულტურა მოიცავს ხელსაყრელი მორალური და ფსიქოლოგიური კლიმატის განვითარებას, რომლის წყალობითაც შრომითი საქმიანობის მონაწილეები ერთმანეთთან დაუკავშირდნენ შრომითი პროცესის დაზიანების გარეშე. ეს მოიცავს ურთიერთობებს თანამშრომელთა გუნდში, სოციალური სტატუსის თანაბრად, ურთიერთობებს მენეჯმენტთან და უფროსებთან. სამუშაო კულტურის ამ კომპონენტის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია მაღალი წახალისება და ხელფასი. შრომითი საქმიანობის მონაწილეთა შორის ხელსაყრელი ატმოსფეროს არსებობა პირდაპირ გავლენას ახდენს შრომის შედეგზე.
3. თავად პიროვნების სამუშაო კულტურა, რომელიც მოიცავს დასაქმებულის ღირებულებებსა და მოტივებს, მის დონეზე და პროფესიულ ცოდნას, პერსონალურ მოტივებს და მუშაკის თვითდისციპლინას. ადამიანის მუშაობის კულტურის ძალიან მნიშვნელოვანი კომპონენტია სამუშაო კონკრეტულ სფეროში მუდმივად განვითარების სურვილი და უნარი.
თანამშრომელი, რომელსაც აქვს და მუდმივად ავითარებს მუშაობის პირად კულტურას, ბევრჯერ ფასდება, ვიდრე მუშაკი, რომელსაც არ სურს ამ ხარისხის განვითარება. ასეთი ადამიანები კარიერულ კიბეზე ადიან და შესანიშნავ შედეგებს აღწევენ ცხოვრებაში და ასევე მისასალმებელია საზოგადოებაში.
ინდივიდის სამუშაო კულტურა
დანერგული სამუშაო კულტურის მქონე ადამიანს აქვს არაერთი პროფესიული ცოდნა, მუდმივად ავითარებს მას, ისწრაფვის დასახული მიზნისკენ, ასრულებს არაერთ ვალდებულებას და აქვს კარგი თვითდისციპლინა.
ადამიანის მუშაობის კულტურა დიდწილად დამოკიდებულია შრომითი საქმიანობის მონაწილეთა ფსიქოლოგიურ და სოციალურ თვისებებზე. ამაში შედის პირადი მოტივაცია სამუშაოსთვის, განვითარების სურვილი და თვითდისციპლინა.
სამუშაო პროცესში მონაწილეობის პარალელურად, თანამშრომელი ავითარებს საკუთარ სამუშაო კულტურას. მუშაკი იძენს გამოცდილებას, შრომას, გონივრულობას, ანალიზის უნარს, შრომისმოყვარეობას, პასუხისმგებლობას და ა.შ. პირის მუშაობის კულტურა ფასდება თანამშრომლის სამუშაო თვისებების მთლიანობით.
ამრიგად, სამუშაო კულტურა წარმოადგენს მუშების თვისებების ერთობლიობას საწარმოში სამუშაო პირობების პარალელურად, რომლის გარეშეც შეუძლებელია შრომითი საქმიანობის ნორმალური ფუნქციონირება.
