მოწმეების მიერ მიცემული ჩვენების საიმედოობის უზრუნველსაყოფად და სისხლის სამართლის ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის გამოძიებაში დახმარების მიზნით, შეიქმნა ცრუ მოწმეობისთვის პასუხისმგებლობის ინსტიტუტი.
როგორ არიან მოქალაქეები ვალდებულნი დაეხმარონ სასამართლოს
თითქმის ყველას ცხოვრებაში ერთხელ მაინც უნდა ესწრებოდეს სასამართლო პროცესს და ზოგჯერ საქმის მოწმედაც კი. ასეთ მომენტში მნიშვნელოვანია იმის ცოდნა, რომ სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა გათვალისწინებულია სასამართლოში განზრახ ყალბი ჩვენების მიცემისთვის.
რუსეთის ფედერაციის კონსტიტუცია ადგენს მოქალაქეთა პასუხისმგებლობას სასამართლოს დახმარებასა და გამოძიებასთან დაკავშირებით. რუსეთის ფედერაციის კონსტიტუციის 51-ე მუხლის თანახმად, მოქალაქეს უფლება აქვს უარი თქვას ჩვენებაზე შემდეგ შემთხვევებში: თუ იგი ჩვენებას მისცემს საკუთარ თავს, აგრეთვე ახლო ნათესავების წინააღმდეგ. ესენია შვილები, მშობლები, და-ძმები და ბებიები. სხვა ადამიანებთან მიმართებაში, ყველა ვალდებულია მისცეს ჩვენება, რასაც მოითხოვს გამოძიება და ისინი ვალდებულნი არიან იყვნენ ჭეშმარიტი.
ვინც ჩვენებას მისცემს სასამართლოს, ეწოდება მოწმე. სასამართლოში ჩვენების მიცემამდე, თავმჯდომარემ მოსამართლემ უნდა გააფრთხილოს თითოეული მოწმე პასუხისმგებლობის შესახებ ცრუ ჩვენების მიცემაზე. რუსეთის ფედერაციის სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 307-ე მუხლი ასეთ ქმედებას სისხლის სამართლის დანაშაულს უტოლდება.
როგორ უნდა დაისაჯონ ცრუ ჩვენების გამო
ცრუ ჩვენების შედეგად გამოძიებას მიყენებული ზიანის სიმძიმეზე იქნება დამოკიდებული ცრუ ჩვენების გამო სასჯელის სიმკაცრე. მართლაც, დამახინჯებული ინფორმაციის გამო, გამოძიება შეიძლება არასწორ გზაზე წასულიყო. ეს დანაშაული სოციალურად საშიშად არის მიჩნეული. ცრუ ჩვენებას შეეძლო დაზარალებულიყო უდანაშაულო ადამიანი ან რამდენიმე ადამიანი. აქედან გამომდინარე, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 307-ე მუხლის პირველი პუნქტი ითვალისწინებს ჯარიმას 80 ათასი მანეთის ჯარიმის, იძულებითი შრომის ან დაპატიმრების სახით 3 თვემდე. პასუხისმგებლობა მაშინ დგება, როდესაც ადამიანი 16 წელს მიაღწევს.
დანაშაულის საგანია ინფორმაცია, რომელიც შეიცავს სასამართლო განხილვის ოქმში, საექსპერტო დასკვნა და ა.შ., ანუ წერილობითი ჩვენება და არა ზეპირი, ცრუ აღიარებულია.
ამასთან, ცრუ ჩვენების საკითხებში სასამართლო ითვალისწინებს ისეთ ფაქტებს, როგორიცაა მოწმეზე ზეწოლა, აგრეთვე ცრუ ჩვენების ნებაყოფლობით მიღება და საქმის გამოძიებაში შემდგომი დახმარება. ეს არის სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობისგან განთავისუფლების ე.წ. სპეციალური ტიპი.
გარდა ამისა, დანაშაულის გამოძიებაში მონაწილე დაზარალებულს ან ექსპერტს, მოწმის გარდა, შეიძლება დაეკისროს პასუხისმგებლობა ცრუ ჩვენებისთვის. პირი, რომელმაც ჩაიდინა განზრახ არასწორი თარგმანი იმ დოკუმენტაციისა, რომლებიც უმნიშვნელოვანესია საქმის განხილვისას, შეიძლება სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისთვის დაეკისროს.
